વડ (પૌરાણિક વ્રુક્ષ)

લોકેશનઃવેલાવડની જગ્યા, સુદર્શન તળાવ પાછળ, ભવનાથ, જુનાગઢ.

વુક્ષનું નામઃ વડ (પૌરાણિક વ્રુક્ષ)

ગરવા ગિરનાર ની ગોદ માં આવેલ સુદર્શન તળાવની પાછળ ની ગલીમાં થી પૂર્વ તરફ જતા વેલનાથ (વેલાવડ) ની અતિ પ્રચીન જગ્યા આવેલ છે. દંતકથા મુજબ વેલનાથ બાવા, ગુરૂશ્રી ભાગનાથ બાપુના સનિધ્યમાં આ જગ્યા પર વડ ના સ્થાની આસપાસ નિવાસ કરતા હતા. આજે આ વડ ૧૫ વડવાઈઓના વિશાળ સમૂહ સાથે આશરે ૨૦૦ ફુટના ઘેરાવા માં ઉભો છે. પ્રથમ દ્રષ્ટિ એ જોતા આ વડલો પુરાંતન હોવની ઝાંખી થાય છે. આ વડ આશરે ૨૦૦ વર્ષથી પણ પહેલાનો હોય તેમ જણાંય છે. ક્રૂર્ષિ વૈજ્ઞાનિક શ્રી ભટ્ટ સહેબ ના મત મુજબ જુનગઢ માં આના થી જુનો વડ જાણ માં નથી.

થડનો ઘેરવોઃ ૨૬ ફૂટ, ૬ ઈંચ

બોટનીકલ વિગતોઃ

Botanical Name :- Ficus bengalensis L.
Family :- Moraceae
Gujarati Name :- વડ
Hindi Name :- ભર ગઢ ભઢ
English Name :- Banyan Tree / java fig

વર્ણન / ઔષધિય ઉપયોગોઃ

વડનું ઝાડ બહુજ મોટા વિસ્તાર તથા ઘટાદાર હોય છે. તે ઝાડને પૂજ્ય માંનેલું છે. વડ સાવિત્રીના વ્રત વખતે કુમારીકાઓ આ ઝાડની પૂજા કરે છે. ગુજરાત માં નર્મદા નદીના કાંઠે શુકલતર્થ પાસે મોટો જુનો કબીર વડ છે. તેને સાડા ત્રણસો વડવાઇઓ છે. અને આ વાડ ની નીચે પાંચ હાજર માણસો આરામ લઇ શકે છે.

વાડ ના ઝાડની ડાળીમાંથી વડવાઇઓ ફુટીને જમીન તરફ વધતી જઈ જમીન માં મૂળ નાંખે છે, જેથી વડ નો વિસ્તાર વધતો જાય છે. વડ ની વડવાયનું દાતણ કરવાથી દાંત મજબુત રહે છે, ચોખા થાય છે અને સડતા નથી. શારીરિક શક્તિ મેળવવા પતાસા માં વડનું દુધ એકઠું કરી રોજ તાજુ ખાઇ જવું. ધાતુ ના વિકારોમાં વડ નું દૂધ ઉત્તમ છે. પાન ના પતરાળા બનાવામાં આવે છે. સુર્યોદય પહેલા મેળવેલુ દૂધ જ ઔષધિઓના ઉપયોગમાં આવે છે.

Banyan tree (વડ)

Falls in the category of evergreen trees, 12- 18mt tall, wiith straight trunk and grey to greyish-brown, rough bark. Leaves 7.5 24.5 x 5-16 cm, coriiaceous, broadlly ovate, ovate- obllong or elllliiptiic. Receptaclles 1.5- 2.5cm across, axillary, germiinate,, deeporange- red,, puberullous. Achenes reddiish – brown, ovoiid, gllabrous. Throughout; wild, sellf-sown or planted as a shade tree. RECEPTACLES: Jully-mar.

(સિંહ રાશીવાળી વ્યકિતઓને આ વ્રુક્ષનું જતન કરવાથી શુભ ફળ મળે તેવી ધાર્મિક્તા છે.)